Informacje o projekcie
Numer projektu: POIR.04.04.00-00-420C/17-02
Temat projektu: Receptory dla wolnych kwasów tłuszczowych jako cel farmakologiczny w nieswoistych chorobach zapalnych jelit: weryfikacja hipotezy i opracowanie nowych kandydatów na leki
Cel projektu: opracowanie nowych terapeutyków przeciwko chorobie Leśniowskiego-Crohna (CD) i wrzodziejącemu zapaleniu jelita grubego (UC) w oparciu o związki pochodzenia naturalnego i/lub syntetycznego wykazujące powinowactwo do receptorów dla wolnych kwasów tłuszczowych (ang. free fatty acid receptors; FFAs).
Planowane efekty: Niniejszy projekt zakłada wyizolowanie i zbadanie aktywności leczniczej związków pochodzących z produktów naturalnych, które zawarte są w diecie. Wyniki badań mogą przyczynić się do stworzenia bezpiecznych terapeutyków, które nie wykazują efektów ubocznych, a są równie skuteczne jak leki konwencjonalne. Ponadto, w celu zwiększenia efektywności wybrane związki połączone zostaną ze związkami metali (np. srebro, złoto), które działają na mikroorganizmy bytujące w przewodzie pokarmowym eliminując te, które przyczyniają się do powstawania stanu zapalnego. Takie połączenie może okazać się rewolucyjne i przyczynić do poprawienia skuteczności terapii nieswoistych chorób zapalnych jelit i jakości życia pacjentów na całym świecie. Warto zauważyć, że dotychczas stosowane terapie są obarczone dużym ryzykiem wystąpienia efektów ubocznych (np. przy długotrwałej terapii steroidowej) lub są bardzo drogie i dla wielu niedostępne (np. najnowsze leki biologiczne oparte na przeciwciałach).
Wartość projektu: 3 634 393,50 pln.
Zespół Badawczy
1. prof. dr hab. Jakub Fichna (Kierownik, M)
2. dr hab. Maciej Sałaga, prof. uczelni (Zastępca Kierownika, M)
3. dr Marcin Talar (post-doc, M)
4. dr Paula Mosińska (doktorantka, K)
5. dr inż. Aleksandra Tarasiuk (doktorantka oraz post-doc, K)
6. dr inż. Julia Krajewska (doktorantka, K)
7. dr Adam Fabisiak (doktorant, M)
8. mgr Agata Binienda (studentka, K)
9. dr Adrian Bartoszek (student, M)
Publikacje Naukowe
2019 r.
Dietary fatty acid content influences the expression of genes involved in the lipid turnover and inflammation in mouse colon and spleen. Paula Mosińska, Aleksandra Tarasiuk, Adam Fabisiak, Julia B. Krajewska, Karolina Niewinna, Adrian Bartoszek, Agata Binienda, Maciej Sałaga, Jakub Fichna. Pharmacological Reports 71 (2019) 899-908.
2020 r.
Free Fatty Acid Receptors as New Potential Targets in Colorectal Cancer. Adrian Bartoszek , Jakub Fichna, Aleksandra Tarasiuk , Agata Binienda, Adam Fabisiak, Julia B. Krajewska, Paula Mosińska, Karolina Niewinna, Maciej Sałaga. Current Drug Targets 21 (2020) 1397-1404.
Free Fatty Acid Receptors as new potential therapeutic target in inflammatory bowel diseases. Adrian Bartoszek, Ee Von Moob, Agata Binienda, Adam Fabisiak, Julia B. Krajewska , Paula Mosińska, Karolina Niewinna, Aleksandra Tarasiuk, Kirill Martemyanov, Maciej Sałaga, Jakub Fichna. Pharmacological Research 152 (2020) 104604.
Recent advances in inflammatory bowel disease therapy. Agata Binienda, Jakub Fichna, Maciej Sałaga. European Journal of Pharmaceutical Sciences 155 (2020) 105550.
Expression of FFAR3 and FFAR4 Is Increased in Gastroesophageal Reflux Disease. Fabisiak A, Bartoszek A, Talar M, Binienda A, Dziedziczak K, Krajewska JB, Mosińska P, Niewinna K, Tarasiuk A, Mokrowiecka A, Wierzchniewska-Ławska A, Małecka-Panas E, Salaga M, Fichna J. Journal of Clinical Medicine 9 (2020) 4111.
2021 r.
Ghee Butter from Bovine Colostrum Reduces Inflammation in the Mouse Model of Acute Pancreatitis with Potential Involvement of Free Fatty Acid Receptors. Aleksandra Tarasiuk, Marcin Talar, Jakub Fichna, Kamila Bulak. Nutrients 13 (2021) 3271.
Activation of Free Fatty Acid Receptor 4 Affects Intestinal Inflammation and Improves Colon Permeability in Mice. Salaga M, Bartoszek A, Binienda A, Krajewska JB, Fabisiak A, Mosińska P, Dziedziczak K, Niewinna K, Talar M, Tarasiuk A, Kordek R, Fichna J. Nutrients. 13 (2021) 2716.
Characterization of the Synergistic Effect between Ligands of Opioid and Free Fatty Acid Receptors in the Mouse Model of Colitis. Binienda A, Makaro A, Talar M, Krajewska JB, Tarasiuk A, Bartoszek A, Fabisiak A, Mosińska P, Niewinna K, Dziedziczak K, Świerczyński M, Kordek R, Salaga M, Fichna J. Molecules 26 (2021) 6827.
Current Advances for Development of Functional Foods Modulating Inflammation and Oxidative Stress. Fatty acids from natural resources in inflammatory gastrointestinal diseases with specific focus on inflammatory bowel disease. Talar, M.; Tarasiuk, A.; Sałaga M.; Fichna J. Academic Press 2021.
2022 r.
Preventing bacterial translocation in patients with leaky gut syndrome: nutrition and pharmacological treatment options. Twardowska A., Makaro A., Binienda A., Fichna J., Sałaga M. International Journal of Molecular Sciences 23 (2022) 3204.
Konferencje
Naukowe
XXI Zjazd Polskiego Towarzystwa PATOLOGÓW. 26-28 września 2019 r. Polska, Lublin. Sesja posterowa. Tytuł posteru: „Dietary interventions with specified lipid content may represent a promising therapeutic utility for the treatment of irritable bowel syndrom". Autorzy: Aleksandra Tarasiuk, Maciej Sałaga, Adrian Bartoszek, Agata Binienda, Adam Fabisiak, Julia B. Krajewska, Karolina Niewinna, Jakub Fichna, Paula Mosińska.
United European Gastroenterology (UEG WEEK). Hiszpania, Barcelona, 19-23 października 2019 r. Sesja posterowa. Tytuł posteru: „Free Fatty Acid receptor agonists affect colonic epithelial ion transport in mouse colon". Autorzy: Adrian Bartoszek, Agata Binienda, Adam Fabisiak, Julia B. Krajewska, Paula Mosińska, Karolina Niewinna, Aleksandra Tarasiuk, Maciej Sałaga, Jakub Fichna.
United European Gastroenterology (UEG WEEK). Hiszpania, Barcelona, 19-23 października 2019 r. Sesja posterowa. Tytuł posteru: „Free fatty acid receptor type 4 ligands alleviate intestinal inflammation in mice". Autorzy: Maciej Sałaga, Adrian Bartoszek, Agata Binienda, Adam Fabisiak, Julia Krajewska, Paula Mosińska, Karolina Niewinna, Aleksandra Tarasiuk, Jakub Fichna.
XXVIIIth Congress of the Polish Physiological Society. Wirtualnie. 15-17 października 2021 r. Tytuł prezentacji ustnej: „Lipids and inflammatory bowel diseases – friends or foes". Autorzy: Maciej Sałaga, Adrian Bartoszek, Agata Binienda, Adam Fabisiak, Julia Krajewska, Paula Mosińska, Karolina Niewinna, Aleksandra Tarasiuk, Jakub Fichna.
XXI Allergy, Asthma and Clinical Immunology Conference. Polska, Łódź, 23-25 czerwca 2022 r. Tytuł prezentacji ustnej: „Mouse model of atopic dermatitis – challenges related to validation of an experimental animal model„. Autorzy: Aleksandra Tarasiuk, Marcin Talar, Maciej Sałaga, Jakub Fichna.
The Biochemistry Global Summit: 25th IUBMB Congress, 46th FEBS Congress and 15th PABMB Congress. Portugalia, Lizbona, 9-14 lipca 2022 r. Sesja posterowa. Tytuł posteru: „Ghee butter from bovine colostrum reduces inflammation in dextran sulfate sodium-induced colitis in mice„. Autorzy: Aleksandra Tarasiuk, Marcin Talar, Julia B. Krajewska, Agata Binienda, Adrian Bartoszek, Adam Fabisiak, Paula Mosińska, Katarzyna Dziedziczak, Karolina Niewinna, Maciej Sałaga, Jakub Fichna.
United European Gastroenterology (UEG WEEK). Austria, Wiedeń, 8-12 października 2022 r. Sesja posterowa. Tytuł posteru: „Ghee butter from bovine colostrum alleviates intestinal inflammation in dextran sulfate sodium-induced colitis in mice„. Autorzy: Jakub Fichna, Maciej Sałaga, Marcin Talar, Aleksandra Tarasiuk.